ေတြးမိေတြးရာၿမန္မာစာ (၁)

တ၊ ႏွစ္၊ သံုး၊ ေလး ရဲေက်ာ္သူရ လူမ်ိဳးတစ္မ်ိဳး၏ဘာသာစကားဟူသည္ အခ်ိန္ေရစီးႏွင့္အတူ ေျပာင္းလဲေနပါသည္။ ကၽြန္ေတာ္တို႔ မိခင္ ဘာသာ ျမန္မာစာမွမဟုတ္ တစ္ကမၻာလံုးရွိ ဘာသာစကားမ်ား သူ႔ေခတ္ႏွင့္သူ ေျပာင္းလဲလာၾကသည္ သာ ျဖစ္သည္။ ျမန္မာစာ သတ္ပံုသတ္ညႊန္း ကိစၥတြင္ ျပႆနာအရွာခံရဆံုး စကားလံုးမွာ စသတ္ပါသည့္ “တစ္” ႏွင့္ စသတ္မပါသည့္ “တ” ျဖစ္သည္။ ထိုစာလံုးေပါင္း အျငင္းပြားမွဳမွာ ႏိုင္ငံေရးပေယာဂ မကင္းဟု ျမင္ပါသည္။ စသတ္ပါသည့္ “တစ္” ကို ယခင္ ျမန္မာ့ဆိုရွယ္လစ္လမ္းစဥ္ပါတီ ဥကၠ႒ေဟာင္း ဦးေန၀င္းက ထိုကဲ့သို႔ ေရးသား ရမည္ဟု အမိန္႔ေပးခဲ့သျဖင့္ ေရးခဲ့ရျခင္းျဖစ္ၿပီး အဆိုပါေရးထံုးမွာ ေရွးစာေပမ်ားတြင္ မရွိသျဖင့္ မွားယြင္းေၾကာင္း ေဆာင္းပါးရွင္ အခ်ိဳ႕က ဆိုၾကသည္။ အခ်ိဳ႔႕ကလည္း ဦးေနဝင္းေျပာသည့္အတိုင္းဆိုလွ်င္ ဂႏၳ၀င္စာမ်ားကို “တစ္ေပလ်ဥ္း လ်ဥ္း၊ တစ္ညွင္းဆိုးဆိုး၊ တစ္ညွိဳး လ်လ်၊ တစ္တတလြမ္း” စသည္ျဖင့္ တ၀မ္းပူ စသတ္ျဖင့္ေရးရမည္ေလာဟု ရြဲ႕ၾကသည္။ ေရွးစာေပမ်ားတြင္ “တစ္” ဟုမသံုးဘဲ စသတ္မပါသည့္ “တ” ကိုသာသံုးေၾကာင္း က်မ္းႀကီး၊ က်မ္းခိုင္ အကိုးအကားမ်ားျဖင့္ စသတ္ပါသည့္ “တစ္” ကို ထိုးႏွက္ၾကေလသည္။ ဦးေန၀င္းက စသတ္ပါသည့္ “တစ္” ကို သံုးရမည္ သို႔မဟုတ္ သံုးသင့္သည္ ဟု ေျပာဆိုခဲ့ျခင္းမွာ ေနရာတကာ “တစ္” ကို သံုးရမည္ဟု ဆိုလိုျခင္း မဟုတ္တန္ရာ။ ဂဏန္း ၁ ကို စာျဖင့္ေရးသားသည့္အခါက်မွသာ စသတ္ပါသည့္ “တစ္” ကို သံုးရမည္ေၾကာင္း လမ္းညႊန္ခဲ့သည္ဟု ၾကားဖူးပါသည္။ ေတြ႔သမွ် တဝမ္းပူကို စသတ္ရမည္ဟုေတာ့ ဦးေနဝင္း မမွာခဲ့တန္ရာဟုယူဆရပါသည္။ သတ္ပံု သတ္ညႊန္း အေလးမထားသူတို႔က ေနရာတကာ စသတ္ “တစ္” ကို သံုးလာ ၾကသည့္အတြက္ မ်က္စိစပါးေမႊးစူးစရာ ျဖစ္လာခဲ့ျခင္းျဖစ္ပါသည္။ ျမန္မာစာကို အေလးထားေရးသားသူတို႔အဖို႔မွာမူ စသတ္ပါသည့္ “တစ္”ႏွင့္ စသတ္မပါေသာ “တ” တို႔ကို သူ႔ေနရာႏွင့္ သူ မွန္ေအာင္သံုးႏိုင္လိမ့္မည္ဟုယူဆပါသည္။ဦးေန၀င္းက အမိန္႔ေပးခဲ့သျဖင့္ ဂဏန္း ၁ ကို ကိုယ္စားျပဳသည့္ စကားလံုးတြင္ စသတ္ပါေသာ “တစ္” ကို အသံုး မျပဳ လိုပါက “တစ္၊ ႏွစ္၊ သံုး၊ ေလး” ကို “တ၊ ႏွစ္၊ သံုး၊ ေလး” ဟုေရးရန္သာရွိပါေတာ့သည္။ ေရွးက “ဖခင္၊ အေဖ၊ ေဖေဖ” တို႔ကို “ဘခင္၊ အေဘ၊ ေဘေဘ” ဟူ၍လည္းေကာင္း “ဓား” ကို “ထား” ဟူ၍လည္း ေကာင္း စသည္ျဖင့္ေရးသားၾကပါသည္။ ယခုမည္သူမွ ထိုကဲ့သို႔ သံုးႏွဳန္းေရးသားျခင္း မရွိေတာ့ပါ။ ေခတ္ႏွင့္ မေလ်ာ္ ညီေတာ့ သည့္ ေရးထံုး မ်ားကို ေၾကာင္းက်ိဳးဆီေလ်ာ္က ျပင္ဆင္သံုစြဲၾကစၿမဲျဖစ္ပါသည္။ ျမန္မာစာကို စိတ္၀င္စားၿပီးခ်စ္ျမတ္ႏိုးသူတစ္ေယာက္အဖို႔ “တစ္ေက်ာင္း တစ္ဂါထာ၊ တစ္ရြာ တစ္ပုဒ္ဆန္း” ကဲ့သို႔ ဂဏန္း ၁ ကို ကိုယ္စားျပဳေရးသားရမည့္ေနရာ၌ စသတ္မ ထည့္ဘဲ “တေက်ာင္း တဂါထာ၊ တရြာ တပုဒ္ဆန္း” ဟု ေရးသားမည္မဟုတ္သလို “တတြတ္တြတ္၊ တေထာင္းေထာင္း၊ တစြတ္စြတ္၊ တဖ်စ္ေတာက္ေတာက္၊ တရိပ္ရိပ္” တို႔ကဲ့သို႔ ဂဏန္းတစ္ကို ကိုယ္စားမျပဳသည့္ ေနရာမ်ားတြင္လည္း “တစ္တြတ္တြတ္၊ တစ္ေထာင္းေထာင္း၊ တစ္စြတ္စြတ္၊ တစ္ဖ်စ္ေတာက္ေတာက္၊ တစ္ရိပ္ရိပ္” ဟူ၍ ေရးသားလိမ့္မည္မဟုတ္ပါ။ ျမန္မာစာကို အေလးမထား သူတို႔ ႀကံဳသလို ေရးခ်င္ရာေရးေနၾက၍သာ အရုပ္ဆိုးေနျခင္းျဖစ္ပါသည္။ သတ္ပံု သတ္ညႊန္းဆိုသည္မွာ မွားတတ္ပါသည္။ သို႔ေသာ္ အမွားႀကီးႏွင့္ အမွားေလးေတာ့ ရွိပါလိမ့္မည္။ “ပသတ္” ႏွင့္ ထုပ္မွာလား “တသတ္” ႏွင့္ ထုတ္မွာလား ဆိုသည္မွာ ဇေ၀ဇ၀ါ ျဖစ္ႏိုင္ေသာ္လည္း “စာသင္ေက်ာင္း” ကို ေတာ္တန္ရံု စာတတ္သူတစ္ေယာက္ အေနျဖင့္ “စာသင္ေၾကာင္း” ဟု ေရးလိမ့္မည္မဟုတ္ပါ။ ျမန္မာစာ အေရးအသားတြင္ အနာဂတ္ကာလကို ရည္ညႊန္းသည့္ “မည္” (သြားမည္၊ စားမည္၊ လာမည္) ကို အေျပာ စကားတြင္ “မယ္” ဟုေရးသားသံုးႏွဳန္းေသာ္လည္း “မည္”့ အစား “မယ့္” ဟုမသံုးဘဲ ေရွးကေရးထံုးအတိုင္း “မဲ”့ ကိုသာ ေရးသားသံုးႏွဳန္းၾက သည္ကို ေတြ႔ရပါသည္။ ကၽြန္ေတာ္ အပါအ၀င္ စာေရးသူအခ်ိဳ႕ကေတာ့ “မည္”့ အစား “မဲ”့ ကိုမသံုးဘဲ “မယ့္” ကိုသာ ေရးသားသံုးစြဲေလ့ရွိပါသည္။ ျမန္မာအဘိဓာန္တြင္ မဲ့ ကို “န၀ိ- မရွိေသာ၊ ႀကိ- ၁၊ ပါးစပ္ကို တြန္႔ရြဲ႕သည္။ ၂၊ ပါးစပ္ကို တြန္႔ရြဲ႕၍ မၾကည္သာသည့္ သေဘာကိုျပသည္။” ဟူ၍သာ ေတြ႔ရၿပီး အနာဂတ္ကာလကို ရည္ညႊန္းသည့္ အဓိပၸါယ္မေတြ႔ရပါ။ မယ္ ကိုမူ “န-၁၊ အမိ။ မိခင္။ ၂၊ ခ်စ္ျမတ္ႏိုးသူ အမ်ိဳးသမီးကို အမ်ိဳးသားက ေခၚေသာအမည္။ ၃၊ မယ္ဘြဲ႔ရေသာ အမ်ိဳးသမီး။ နစ- ငယ္ရြယ္သူမိန္းမကို ရည္ညႊန္းေသာ စကား။ စည္း- ငယ္ရြယ္သူမိန္းမ၏ အမည္ေရွ႕တပ္စကားလံုး။ ၀ိ- [အေျပာ] အနာဂတ္ကာလျပ စကားလံုး။ မည္။” ဟုေဖၚျပထားသည္ကို ေတြ႔ရသည္။ မယ့္ ကိုမေတြ႔ရပါ။ စီးပြာေရးႏွင့္ ကူးသန္းေရာင္း၀ယ္ေရး၀န္ႀကီးဌာနက ထုတ္ေ၀သည့္ ျမန္မာစာ လံုး ေပါင္းသတ္ပံုက်မ္း ႏွင့္ ခြဲထားတြင္မူ “မဲ့ ကို မဲ့ၿပံဳးၿပံဳး၊ မဲ့ရြဲ႕ ဟူ၍လည္းေကာင္း မယ္ ကို မယ္ညိဳငွက္၊ မယ္ဒလင္၊ မယ္ဘြဲ႔ ေမာင္ဘြဲ႔၊ မယ္သီလ” ဟူ၍ လည္းေကာင္း ေဖၚျပထားသည္ကို ေတြ႔ရပါသည္။ “မယ့္” ကိုမူမေတြ႔ရပါ။ ကၽြန္ေတာ့္အေနျဖင့္ “မည့္” ကို အေျပာစကားအျဖစ္ျပန္လည္ေရးသားရာတြင္ “မဲ့” ဟု မသံုးဘဲ “မယ္”့ ဟူ၍ သံုးႏွဳန္း ရသည့္ အေၾကာင္းရွိပါသည္။ အနာဂတ္ကာလ အေျပာ စကား အသံုးအတြက္ “မဲ့” ဟုသံုးပါက [without ၊ lack ၊ inability] စသည့္ အဓိပၸာယ္ ေပါက္ ေနသေယာင္ေယာင္ ခံစားရပါသည္။ ဥပမာ- The donors will visit the project area soon. အလွဴရွင္ေတြ မၾကာခင္ စီမံခ်က္ေဒသကို သြားၾက လိမ့္မယ္။ ဆိုသည့္ Sentence တြင္ “will” သည္ “မည္ သို႔မဟုတ္ မယ္” ျဖစ္ပါသည္။ တစ္နည္းအားျဖင့္ will visit သည္ သြားမည္၊ သြားမယ္ ပင္ျဖစ္ပါသည္။ The donors who will visit the project area soon are preparing for their trip. မၾကာခင္ စီမံခ်က္ေဒသကို သြားမယ့္အလွဴရွင္ေတြ သူတို႔ခရီးစဥ္အ တြက္ ျပင္ဆင္ေန ၾကတယ္။ ဆိုသည့္ Sentence တြင္ who will သည္ “မည့္ သို႔မဟုတ္ မယ့္” ျဖစ္ပါသည္။ တစ္နည္းအားျဖင့္ who will visit သည္ သြားမည့္၊ သြားမယ့္ ပင္ျဖစ္ပါသည္။ The donors who will visit the project area soon သည္ မၾကာခင္ စီမံခ်က္ေဒသကို သြားမယ့္ အလွဴရွင္ေတြ ပင္ျဖစ္ပါ သည္။ ယင္းကဲ့သို႔ အနာဂတ္ကာလ အဓိပၸာယ္ျဖင့္ သံုးႏွဳန္းသည့္ေနရာတြင္ အေျပာစကား၌ “မဲ့” အစား “မယ့္” ကိုသံုးရ သည္မွာ ပို၍ စီးစီးပိုင္ပိုင္ရွိလွသည္ဟု ခံစားမိပါသည္။ မည္သူစတင္သံုးႏွဳန္းခဲ့သည္ကို မသိေသာ္လည္း ယခုအခါ “မယ့္” အသံုးကို တြင္တြင္က်ယ္က်ယ္သံုးေနၾကသည္ကို ေတြ႔ရပါသည္။ အခ်ိဳ႕ကလည္း ေရွးထံုးျဖစ္သည့္ “မဲ့” ကိုသာ ဆက္လက္သံုးစြဲေနၾကဆဲျဖစ္သည္။ ဘာသာစကားတိုင္း အခ်ိန္ႏွင့္အမွ် ေျပာင္းလဲတတ္သည့္ သဘာ၀ရွိပါ သည္။ ေျပာင္းလဲ ရသည့္ အေၾကာင္းရင္း မ်ားရွိပါလိမ့္မည္။ ထိုသို႔ေျပာင္းလဲရာတြင္ အမ်ားကလိုလိုလား လား လက္ခံသံုးစြဲ လာၾကသည့္ အခါ လူထုသံုး စကား လံုးမ်ားျဖစ္လာပါသည္။ အႏုပညာ ဟူသည့္စကားလံုးကို ဆရာဒဂုန္တာရာ စတင္သံုးစြဲခဲ့သည္ဟု ၾကားဖူး မွတ္ဖူးပါသည္။ ယခု ေလးနက္ ခိုင္ခန္႔ေသာ လူထုသံုး ျမန္မာစကားလံုး ျဖစ္ေန ၿပီ။ ေရႊအိုေရာင္ ဟူသည့္စကားလံုးမွာကား စာေပ၀ါသနာရွင္ မ်ားၾကားတြင္သာ အသိမ်ားၿပီး လူထုသံုးစကားလံုးမျဖစ္ခဲ့။ ရုပ္ျမင္သံၾကား ဆိုသည့္ စကားလံုး ကို ျမန္မာ့အသံမွ ပညာ ရွင္ အရာရွိႀကီးတစ္ဦးက စတင္တီထြင္သံုးစြဲခဲ့သည္ဟု ၾကားဖူးသည္။ ထိုစကားလံုးလည္း ယခုအခါ လူထုသံုး စကား ျဖစ္ေနၿပီ ျဖစ္သည္။ စကားလံုးတစ္လံုး လူထုသံုးစကားလံုး ျဖစ္ဖို႔ဆိုသည္မွာ ယင္းစကားလံုးကို စတင္တီထြင္ သံုးစြဲသူ၏ လူထုအေပၚ ၾသဇာသက္ေရာက္မွဳကလည္း အခရာက်သည္ဟုျမင္ပါသည္။ အႏွစ္ ၅၀ နီးပါးေနလာသည့္ သက္တမ္းတစ္ေလွ်ာက္ ဘန္းစကား အမ်ိဳးမ်ိဳးကို ၾကားခဲ့ရေသာ္လည္း ထိုဘန္းစကား တို႔မွာ လူထုသံုးစကားလံုးျဖစ္မလာခဲ့။ စကားလံုးတစ္လံုး တီထြင္သံုးစြဲသူတိုင္းတြင္ မိမိတို႔ဘာသာစကား ဖြံ႔ၿဖိဳးတိုးတက္ေရးအတြက္ ေစတနာ တစ္ခုခု ပါမည္ ဟု ကၽြန္ေတာ္ယံုၾကည္ပါသည္။ ထိုေစတနာသည္ မွန္ကန္ေသာ ေစတနာ ျဖစ္ဖို႔သာ လိုပါသည္။ “ဆီးသီး ကို ဇီးသီး လိုု႔အသံထြက္ေနတာပဲ၊ ဒါ့ေၾကာင့္ ဇီးသီး လို႔ပဲေရးမယ္ကြာ၊ ခ်င္းတက္ ကို ဂ်င္းတက္လို႔ ေျပာေန ၾကတာပဲ၊ ဂ်င္းတက္လို႔ပဲေရးမယ္” ဆိုတာကေတာ့ ဆန္းသစ္တီထြင္ျခင္း မဟုတ္ဘဲ မိမိဘာသာစကားကို ဖ်က္ဆီး ျခင္း သာျဖစ္ပါသည္။ ဘာသာစကားမကၽြမ္းက်င္သူတို႔၏ အဆင္ျခင္မဲ့လုပ္ရပ္သာျဖစ္ပါသည္။ ဆန္းသစ္တီထြင္ျခင္းကို လက္ခံပါသည္။ သို႔ေသာ္ ေစတနာမွန္ၿပီး လူထုအေပၚၾသဇာလႊမ္းမိုးႏိုင္ဖို႔ ကလည္း လိုေသး သည္ဟုျမင္ပါသည္။ ျမန္မာစာေပ ဖြံ႔ၿဖိဳးတိုးတက္ေရးအတြက္ ျမန္မာလူမ်ိဳးအားလံုးမွာ တာ၀န္ရွိၾကသည္သာျဖစ္သည္။ ဘာသာစကား ဖြံ႔ၿဖိဳးတိုးတက္ေရး ေဆာင္ရြက္ရာတြင္ ႏိုင္ငံေရးအစြဲ၊ ပုဂၢိလ္စြဲ မ်ားျဖဳတ္ထားခဲ့သင့္သည္ ဟုျမင္ပါသည္။ ကိုယ္တိုင္မေဆာင္ရြက္ႏိုင္လွ်င္ေတာင္မွ ေစတနာေကာင္းႏွင့္ တီထြင္သံုးစြဲခဲ့သည့္ ဘာသာစကားတစ္ခု၏ တန္ဖိုးကို နားလည္သင့္ပါသည္။ စာေပ၊ ယဥ္ေက်းမွဳ၊ အႏုပညာလက္ရာမ်ား ဆိုသည္မွာ ကာလအလိုက္ အမ်ိဳးမ်ိဳး ဆန္းသစ္တီထြင္ ထုဆစ္လာရေသာ လူမ်ိဳးတစ္မ်ိဳး၏ အမ်ိဳးသားေရး ဆိုင္ရာ ႏွလံုး သည္းပြတ္၀ိညဥ္ ဟုဆိုေသာ္ လြန္အံ့မထင္။