အရည္းႀကီးဆိုး ပံုျပင္ဇတ္လမ္

အရည္းႀကီးဆိုး ပံုျပင္ဇတ္လမ္းအား မဟာရာဇဝင္ႀကီး၌ ဦးကုလား ထည့္သြင္းေရးသားျခင္းကို
ဆန္းစစ္ျခင္း
---
(ရည္ညႊန္းခ်က္။ ။ ဤေနရာ၌ အရည္းႀကီးဆိုရာတြင္ ရာဇဝင္ႀကီးပါ ပန္းဦးလႊတ္ျခင္း၊ ေရငုပ္မီးလႈံ တံုးခုန္ ဇယ္ေတာက္ စသည့္ အက်င့္ဆိုးမ်ားက်င့္သည့္ အရည္းႀကီးဆိုးမ်ား ရည္ညႊန္းသည္။)
-
၁၈ရာစု ေညာင္ရမ္းေခတ္ ဦးကုလား မဟာရာဇဝင္ႀကီး မေရးမီကာလမ်ားတြင္
အေနာ္ရထာမတိုင္မီေခတ္ႏွင့္ အေနာ္ရထာေခတ္တြင္ အက်င့္ပ်က္ ဆိုးသြမ္း
အရည္းႀကီးမ်ားရွိေၾကာင္း မည္သည့္မွတ္တမ္း၊ မည္သည့္ အေထာက္အထားမွ
မေတြ႔ရေၾကာင္း ကၽြႏု္ပ္ေရးသား ေဖာ္ျပၿပီး ျဖစ္သည္။
-
မဟာရာဇဝင္ႀကီး ဆိုသည္မွာ ၁၈ရာစု ရာဇဝင္ဆရာ ဦးကုလားမွ မူလရွိႏွင့္ၿပီး ျဖစ္ေသာ
ရာဇဝင္မ်ားကို စုစည္း ေရးသားျခင္းျဖစ္သည္။
မူလက တေကာင္းရာဇဝင္၊ သေရေခတၱရာရာဇဝင္၊ ပုဂံရာဇဝင္၊ သထံုရာဇဝင္၊
ေတာင္ငူရာဇဝင္စသည္ျဖင့္ ေခတ္အလိုက္ အသီးသီးရွိၾကသည့္ ရာဇဝင္မ်ားကို
ဦးကုလားမွ စုစည္းေရးသားခဲ့ျခင္းျဖစ္သည္။
-
ထိုသို႔ စုစည္းေရးသားရာ ဦးကုလားသည္ မူလရာဇဝင္မ်ားမွ အေၾကာင္းအရာခ်ိဳ႕ကို ထည့္သြင္းေဖာ္ျပျခင္းမရွိ၊ မူလရာဇဝင္မ်ားတြင္ မပါသည့္ အေၾကာင္းအရာမ်ားကို ထည့္သြင္းထားေၾကာင္းလည္း မူလ ရာဇဝင္မ်ားႏွင့္ တိုက္ဆိုင္စစ္ေဆးခ်က္အရ
သိရသည္။
(ေခတ္စကားႏွင့္ ေျပာရလွ်င္ ဦးကုလား လုိသလို ျဖဳတ္ခ်င္တာျဖဳတ္၊ ထည့္ခ်င္တာထည့္
လုပ္ထားေၾကာင္း စစ္ေဆးေတြ႔ရွိရသည္။
ထိုအခ်က္ကို တြင္းသင္းရာဇဝင္သစ္ႏွင့္ မွန္နန္းရာဇဝင္ကလည္း ေထာက္ျပ ထားသည္။)
-
သမိုင္းသုေတသန ဘက္မွ စစ္ေဆးခ်က္မ်ားကို ေဖာ္ျပပါမည္။
ပုဂံေခတ္ အေၾကာင္းျဖစ္၍ ပုဂံရာဇဝင္ႏွင့္ သက္ဆိုင္တာကိုသာ ဆိုမည္။

၁။ ႐ွိသမွ် ရာဇဝင္မ်ားကို စုေပါင္းေရးသားထားျခင္း မဟုတ္ေသာ ပုဂံရာဇဝင္ႀကီး
ေပထုပ္ႀကီး တစ္ထုပ္ တမၸဝတီဦးဝင္းေမာင္ ရထားပါသည္။
ထို ပုဂံရာဇဝင္ႀကီး ေပမူတြင္ ဦးကုလားရာဇဝင္ႀကီးပါ အရည္းဆိုးမ်ား အေၾကာင္းမပါပါ။
သထံုႏွင့္ပုဂံစစ္ပြဲ အေၾကာင္းလည္းမပါပါ။

၂။ အေမရကန္ႏိုင္ငံ ဟာဝိုင္ရီ တကၠသိုလ္မွ အေ႐ွ႕တိုင္းဆိုင္ရာ သမိုင္းပါေမာကၡ
မြန္အမ်ိဳးသား ဆရာ မိုက္ကယ္ေအာင္သြင္ မွ အေနာ္ရထာမတိုင္မီ ျမန္မာႏိုင္ငံ
ေအာက္ပိုင္းတြင္ ရာမညႏိုင္ငံ ႐ွိသည္ဟူေသာ ပံုျပင္မ်ား စာတမ္းတြင္ ယိုးဒယား
ဘက္မွ မြန္ရာဇဝင္၊ ဇင္းမယ္ရာဇဝင္ တို႔ကို စစ္ေဆးရာ ဇင္းမယ္ရာဇဝင္ တစ္ခုတြင္
ထိုအရည္ႀကီး ဇတ္လမ္းမ်ာကို ေဖာ္ျပထားေၾကာင္း စစ္ေဆး ေတြ႕႐ွိရသည္။

၁၈ရာစု ေညာင္ရမ္းေခတ္တြင္ ယိုးဒယား ေျမာက္ပိုင္း ဇင္းမယ္သည္ ျမန္မာ ဩဇာခံ
ျဖစ္သည္။
ဦးကုလား၏ အတၳဳပတၱိကိုၾကည့္ေသာ္ ဦးကုလား၏ အဖြားသည္ ဇင္းမယ္လက္ေအာက္ခံ
ပိႆေလာက္ေစာ္ဘြား၏ သမီးျဖစ္ေၾကာင္း သိရသည္။
ဦးကုလားသည္ ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္း႐ွိ ရာဇဝင္မ်ားကို စုေပါင္းၿပီးေရးသားရာ သူ႔ အဘြား
ဘက္ဘက္မွ ဇင္းမယ္ရာဇဝင္ပါ အရည္းႀကီးဇာတ္လမ္း၊ သထံုကို အေနာ္ရထာ
တိုက္သည္ ဆုိေသာ ဇာတ္လမ္းမ်ားကို ထည့္သြင္းေရးသား ထားေၾကာင္း
မိုက္ကယ္ေအာင္သြင္မွ စစ္ေဆးျပခဲ့သည္။

ထို႔ေၾကာင့္ မဟာရာဇဝင္ႀကီးပါ အရည္းႀကီးဇာတ္လမ္းသည္ ယိုးဒယားဘက္မွ
ျမန္မာကို မုန္းတီးစိတ္ျဖင့္ ဇာတ္လမ္းဆင္ေ႐းသားထားေသာ ဇင္းမယ္ရာဇဝင္ပါ
ဇာတ္လမ္းသာ ျဖစ္ပါသည္။
ယင္း ဇင္းမယ္ရာဇဝင္ပါ ဇာတ္လမ္းကို ဦးကုလားက မဟာရာဇဝင္ႀကီးတြင္
ထည့္သြင္း ေရးသားခဲ့ျခင္း ျဖစ္ေၾကာင္း သိရပါသည္။

၃။ ယင္း အရည္းႀကီးဆိုး ဇာတ္လမ္း၊ အေနာ္ရထာႏွင့္ ႐ွင္အရဟံ ေတြ႔ဆံုခန္း တို႔မွာ
အေသာကမင္းႀကီးႏွင့္ နိေျဂ ာဓ သာမေဏ ေတြ႔ဆံုခန္းတို႔ႏွင့္ တေထရာတည္း တူညီ
ေနပါသည္။

အေနာ္ရထာေခတ္ ေအဒီ၁၁ရာစုတြင္၊ ျမန္မာႏိုင္ငံေအာက္ပိုင္းသည္ ထိုစဥ္က
ျဗဟၼဏ ဘာသာကိုးကြယ္ေသာ ႁဂြမ္းေခၚ ခမာတို႔၏ စစ္၊ စူမၾတား ဂ်ာဗားတို႔မွ
ေရတပ္တို႔ တိုက္ခိုက္ေသာ စစ္တို႔ႏွင့္ ၾကံဳခဲ့ရသည္။
ယင္း ဘာသာမတူေသာ ျပည္ပစစ္တပ္တို႔ ေခတၱလာသိမ္းထားေသာ ေဒသတို႔တြင္
ေထရဝါဒ ဗုဒၶဘာသာ အားနည္းခဲ့ရသည္။

အေနာ္ရထာသည္ ထိုျပည္ပ စစ္တို႔ကိုတြန္းလွန္ကာ ျမန္မာႏိုင္ငံကို ျပန္စုစည္းၿပီး
တစ္ႏိုင္ငံလံုး ေထရဝါဒ အားေကာင္းေစရန္ ျပန္လည္သာသနာျပဳခဲ့ရသည္။
အေနာ္ရထာ၏ ယင္းသာသနာျပဳမႈမ်ား၊ အေနာ္ရထာ၏ ဂုဏ္ရည္မ်ားကို
အေသာကမင္းႀကီးႏွင့္ ထပ္တူဂုဏ္ရည္ျပဳလို၍ ရာဇဝင္ဆရာ ဦးကုလားသည္
အေသာကေခတ္မွ တိတၳိတို႔ေနရာတြင္ ဇာတ္နာေအာင္ ဇင္းမယ္ရာဇဝင္မွ အရည္းႀကီး
ဇာတ္လမ္း၊ အေသာကႏွင့္ နိေျဂာဓ သာမေဏ ေတြ႕ဆံုးခန္းကို ယူကာ အေနာ္ရထာႏွင့္
႐ွင္အရဟံ ေတြ႕ဆံုခန္းကို ေရးသားခဲ့ျခင္း ျဖစ္ေၾကာင္း စစ္ေဆးေတြ႕႐ွိရသည္။

ထို႔ေၾကာင့္ ဦးကုလားသည္ သူ၏ အတၱေနာမတိျဖင့္ သူ႔အဘြားဘက္မွ ဇင္းမယ္ရာဇဝင္
ပါ အရည္းႀကီးဇာတ္လမ္းကို ရာဇဝင္ႀကီးတြင္ ထည့္သြင္းေရးသား ထားေၾကာင္း ေဖၚျပ
လိုက္ရပါသည္။

က်မ္းကိုး။ ။ ဦးကုလား၏ မဟာရာဇဝင္ႀကီး ပထမတြဲ၊ မွန္နန္းရာဇဝင္ ပထမတြဲ၊
ပုဂံရာဇဝင္ႀကီး ေပမူ၊ တြင္းသင္းရာဇဝင္သစ္၊
- Aung-Thwin, Michael A. (2005). The Mists of Rāmañña: The Legend that
was Lower Burma (illustrated ed.). Honolulu: University of Hawai'i Press.

By အေဖႀကီး